กว่าจะมาเป็นขี้เหล็กตากแห้ง

7 โมงแล้ว อากาศเช้านี้ยังเย็น ๆ กำลังสบาย เหมาะสำหรับอยู่หน้าเตา ต้มขี้เหล็กที่ระเบียงดูดาว แสงแรกของวันยังไม่ร้อนแรง ผมจิบกาแฟอุ่น ๆ ระหว่างรอให้ขี้เหล็กเดือด และฟัง The Secret Sauce ของ เคน – นครินทร์ วนกิจไพบูลย์ ผ่านพอดแคสต์

จะว่าไปผมเองไม่เคยคิดจะมาใช้ชีวิตในชนบทแบบนี้ ตื่นเช้ามาติดเตาถ่าน ต้มขี้เหล็ก 2 น้ำเดือด ก่อนจะตากให้แห้ง แล้วแพ็คลงถุง ขายออนไลน์ ซึ่งราคาที่ผมขายตอนนี้ คือ โลละ 1,100 บาท ฟรีค่าส่งทางพัสดุไปรษณีย์ไทย

กระบวนการผลิตกว่าจะขายให้ได้เงินพันกว่าบาทนั้นยาวเหยียดอย่างไม่น่าเชื่อ เริ่มตั้งแต่ผมขุดดินด้วยจอบ ปลูกกล้าต้นขี้เหล็กสูงประมาณ 2 คืบ แล้วก็รดน้ำ พรวนดิน ถอนหญ้า วนเวียนอย่างนี้จนขี้เกียจนับว่า วนไปกี่รอบ

ช่วงแรกที่ขี้เหล็กเริ่มโต ฝูงผีเสื้อมาจากไหนไม่รู้ บินโฉบเฉี่ยววางไข่บนยอดอ่อน ผ่านไปไม่กี่วัน ก็ฟักเป็นหนอนตัวเล็ก ๆ ที่ขยันขันแข็งในกิน กิน และกิน ใบขี้เหล็กอ่อน ทางเลือกในการกำจัด มีไม่กี่ทาง ทางแรกใช้สารเคมี (กระโหลกไขว้) แน่นอนว่า ผมไม่เลือกแน่ ๆ

ทางเลือกที่สอง คือ การใช้ชีวภัณฑ์ มีตัวหนึ่งที่ผมลองศึกษาแล้ว ดูน่าจะปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค คือเป็นจุลชีพ เมื่อหนอนกินเข้าไป จุลชีพนั้นก็จะเพิ่มจำนวนในทางเดินอาหารของหนอนมากจนหนอนแน่นท้องตาย อะไรทำนองนั้น แต่ความที่ผมดูหนังเกี่ยวกับเอเลี่ยนเยอะไปหน่อย ทำให้ผมอดคิดแบบบ้า ๆ บอ ๆ ไม่ได้ว่า เกิดจุลชีพนั้นไปโตในลำไส้ของคน ผลจะเป็นอย่างไร (ซึ่งความจริงจะไม่เป็นเช่นนั้น)

ทางเลือกสุดท้าย ที่ผมเลือกก็คือ เดินเก็บหนอนทีละตัว จากต้นขี้เหล็กทีละต้น ฟังดูไม่เข้าท่าเอาเสียเลยครับ แต่ทำอย่างไรได้ ก็มันไม่มีทางเลือกอะไรที่คิดได้ในเวลานั้นนี่ครับ ผลที่ได้คือ ปลาในสระอ้วนท้วนดี เพราะหนอนที่ผมจับ ผมจะใส่ขวดน้ำดื่มขนาด 1 ลิตร แต่ละวันได้หนอนเกือบครึ่งขวด แล้วเอาไปให้ปลากิน

แต่พอเข้าฤดูฝน ฝูงผีเสื้อมีจำนวนลดลง พลเมืองหนอนก็ลดลงตามไปด้วย ขี้เหล็กเมื่อได้รับฝน ก็แตกยอด แตกใบอ่อน ราวกับได้รับน้ำทิพย์จากเทวดา ประมาณนั้นเลยครับ

มาช่วงหลัง ระบบนิเวศภายในฟาร์มคงจะมีความสมดุลมากขึ้น ผมสังเกตเห็นว่า มีนกเล็ก ๆ สีสวย ๆ จำนวนมากขี้น เขาจะป้วนเปี้ยนอยู่กับต้นขี้เหล็กตั้งแต่เช้ายันเย็น ผมไม่ต้องไปเดินเก็บหนอนทีละตัวอีก แม้จำนวนผีเสื้อจะเพิ่มขึ้นตามช่วงเวลาของเขาครับ

ชีวิตที่บางครั้งเราเลือกไม่ได้ แต่เมื่อเราถูกเลือกจากอะไรก็ตาม เราก็สามารถมองหา แง่มุมที่น่ารัก น่าสนใจ และรื่นรมย์ได้เสมอ จริงไหมครับ

นิพนธ์
6 มกราคม 2566

#เรียนรู้ร่วมกัน #มหาลัยชีวิต #เรียนรู้ไม่รู้จบ #ห้องเรียนชีวิต #ออกแบบชีวิตตัวเอง #จากงานประจำสู่งานที่อยากทำ #ชีวิตหลังเกษียณ #ขี้เหล็กตากแห้ง #Sweet7DaysFarm #ระเบียงดูดาว