งานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ

งานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ 2566
วันที่ 2-6 มีนาคม 2566
ณ วัดพระมหาธาตุ วรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช

กิจกรรมภายในงาน จะประกอบด้วย กิจกรรมสมโภชผ้าพระบฏพระราชทาน พิธีทำบุญตักบาตรเนื่องในวันมาฆบูชา พิธีอัญเชิญและถวายผ้าพระบฏพระราชทาน กิจกรรมประดับตกแต่งเมืองด้วยผ้าพระบฎ กิจกรรมสวดพระด้าน กิจกรรมสวดมนต์เจริญจิตตภาวนา กิจกรรมกวนข้าวยาคู และพิธีเวียนเทียนเนื่องในวันมาฆบูชา

งานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ เป็นงานประเพณีที่ได้ปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่โบราณ โดยพุทธศาสนิกชนทั้งจากจังหวัดนครศรีธรรมราชและจังหวัดใกล้เคียง รวมถึง พุทธศาสนิกชนชาวจีน มาเลเซีย และสิงคโปร์ ที่นิยมเดินทางมาสักการะบูชากันอย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี ถือว่าเป็นงานมหากุศลบุญใหญ่แห่งปี ที่พี่น้องชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้สืบทอดมายาวนานและมีการอนุรักษ์เพื่อให้คงอยู่สืบไป

จากตำนานของประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุมีอยู่ว่า ในสมัยที่พระเจ้าสามพี่น้อง คือ พระเจ้าศรีธรรมโศกราช พระเจ้าจันทรภาณุ และพระเจ้าพงษาสุระ กำลังดำเนินการสมโภชพระบรมธาตุอยู่นั้น คลื่นได้ซัดผ้าแถบยาวชิ้นหนึ่ง ซึ่งมีลายเขียนเรื่องราวพุทธประวัติ (เรียกว่า พระบฎ หรือ พระบต) ขึ้นที่ชายหาดปากพนัง ชาวบ้านจึงนำผ้าผืนนั้นไปถวายพระเจ้าศรีธรรมโศกราช พระองค์จึงรับสั่งให้ซักจนสะอาด แต่ลายเขียนพุทธประวัติก็ไม่ลบเลือน ยังคงสมบูรณ์ดีทุกประการ จึงรับสั่งให้ประกาศหาเจ้าของ จนได้ความว่าชาวพุทธกลุ่มหนึ่ง จะเดินทางไปลังกา เพื่อนำพระบฎไปถวายเป็นพุทธบูชาพระทันตธาตุ คือ พระเขี้ยวแก้ว (พระทันตธาตุเบื้องซ้าย) แต่เรือถูกมรสุมซัดแตกที่ชายฝั่งเมืองนคร มีผู้รอดชีวิต 10 คน

ส่วนพระบฏถูกคลื่นซัดขึ้นฝั่งปากพนัง พระเจ้าศรีธรรมโศกราช ทรงพิจารณาเห็นว่าควรจะนำขึ้นไปห่มพระบรมธาตุเจดีย์เนื่องในโอกาสสมโภชพระบรมธาตุ เจ้าของพระบฎที่รอดชีวิตก็ยินดีด้วย จึงโปรดให้ชาวเมืองนครจัดเครื่องประโคมแห่แหนผ้าห่มโอบฐานพระบรมธาตุเจดีย์ และเป็นประเพณีที่ได้ปฏิบัติต่อเนื่องจนเป็นงานประจำเมืองมาจนถึงปัจจุบัน